P

roces debugowania (ang. debugging) polega na kontrolowanym wykonaniu programu pod nadzorem debugera. Podobnie wygląda proces śledzenia (ang. tracing), który działa zarówno w trybie debugowania, jak i rejestrowania wybranych zdarzeń w czasie rzeczywistym. W systemie Linux często możemy spotkać się z tego typu czynnościami w kontekście podsłuchiwania innych procesów. Zatem pozostaje pytanie, czy istnieje możliwość sprawdzenia czy dany proces jest aktualnie poddawany procesowi śledzenia lub debugowania? Otóż każdy uruchamiany proces może zajrzeć do ścieżki /proc/self/status i sprawdzić, czy klucz TracerPid ma inną wartość niż 0:

agresor@darkstar:~$ cd /proc/self; cat status | egrep -B7 ^TracerPid
Name:	bash
Umask:	0022
State:	S (sleeping)
Tgid:	2998765
Ngid:	0
Pid:	2998765
PPid:	2998764
TracerPid:	0

ponieważ wiersz „TracerPid” z wartością „0” oznacza, że żaden proces nie „śledzi” tego procesu. Za pomocą języka Python możemy napisać prosty skrypt o nazwie show_debbuger.py, który sprawdzi czy aktualnie w systemie jest uruchomiony jakiś proces, który jest śledzony i poda nam jego dane:

#!/usr/bin/env python3
# Debugger detector v0.1

import os
import re

def show_debugger(proc_path: str):
    pid_list, pid_found = [], []
    for pid in os.listdir(proc_path):
        if os.path.isdir(os.path.join(proc_path, pid)) and pid.isnumeric():
            pid_list.append(pid)
    for pid_number in pid_list:
        full_path = os.path.join(proc_path, pid_number, 'status')
        if os.path.isfile(full_path):
            with open(full_path, 'r') as proc_file:
                status_file = proc_file.read()
                tracer_pid = re.search(r'(?P<name>TracerPid.*)\s+(?P<pid>\d+)',
                                       status_file).group('pid')
            if tracer_pid != '0':
                process_name = re.search(r'Name:\s+(?P<name>\w+)',
                                         status_file).group('name')
                tracer_path = os.path.join(proc_path, tracer_pid, 'status')
                with open(tracer_path, 'r') as tracer_file:
                    status_file = tracer_file.read()
                    tracer_name = re.search(r'Name:\s+(?P<name>\w+)',
                                            status_file).group('name')
                print(f'Process: {process_name} with PID: {pid_number} is traced with:'
                      f' {tracer_name} with PID: {tracer_pid}')
                pid_found.append(pid_number)
    if pid_found:
                return True
    else:
        print('No process tracing found!')
        return False


if __name__ == '__main__':
    show_debugger('/proc')

W pierwszej konsoli możemy sprawdzić czysty system:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
No process tracing found!

W drugiej konsoli uruchamiamy strace na dowolnym procesie i uruchamiamy skrypt ponownie:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
Process: sshd with PID: 2055265 is traced with: strace with PID: 2061163

Dokładamy jeszcze gdb ponownie sprawdzając system:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
Process: multipathd with PID: 352 is traced with: gdb with PID: 2061871
Process: sshd with PID: 2055265 is traced with: strace with PID: 2061163

Zawsze też możemy wyłączyć możliwość śledzenia w systemie.

Więcej informacji: Detecting the Presence of a Debugger in Linux, How do you detect that you’re being ptraced?

U

ltimate Packer for Executables (UPX) to program pakujący dla kilku formatów wykonywalnych, takich jak biblioteki DLL systemu Windows, aplikacji macOS oraz Linux ELF. Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie programu UPX: „potrafi zazwyczaj zmniejszyć rozmiar plików programów i bibliotek DDL o około 50% – 70%, redukując w ten sposób miejsce na dysku, czas ładowania w sieci, czas pobierania oraz inne koszty dystrybucji i przechowywania”. Programy pakujące zasadniczo biorą oryginalny plik wykonywalny i dodają mały fragment kodu zwany „odgałęzieniem” (ang. stub) do nowo utworzonego wykonywalnego pliku. Kod pośredniczący zostanie następnie użyty do rozpakowania pliku i „przywrócenia” pliku wykonywalnego do jego pierwotnego stanu. Podczas, gdy niektóre programu pakujące, takie jak wspomniany UPX, tylko kompresują pliki, inne mogą je również szyfrować. Atakujący często używają kompresji, aby ukrywać złośliwe oprogramowanie jako pozornie nieszkodliwe i legalne pliki, co może oszukać silniki antywirusowe oparte na sygnaturach.
[ czytaj całość… ]

P

trace(2) jest wspaniałym narzędziem do rozwiązywania problemów dla programistów, którzy chcą poznać jak funkcjonują procesy w systemie Linux. Umożliwia odnajdywanie błędów programistycznych, czy wycieków pamięci. Z drugiej strony ptrace może zostać wykorzystane przez osoby o złych intencjach np. w celu debugowania procesu jako nieuprzywilejowany użytkownik, aby odczytać zawartość pamięci programu.
[ czytaj całość… ]