P

roces debugowania (ang. debugging) polega na kontrolowanym wykonaniu programu pod nadzorem debugera. Podobnie wygląda proces śledzenia (ang. tracing), który działa zarówno w trybie debugowania, jak i rejestrowania wybranych zdarzeń w czasie rzeczywistym. W systemie Linux często możemy spotkać się z tego typu czynnościami w kontekście podsłuchiwania innych procesów. Zatem pozostaje pytanie, czy istnieje możliwość sprawdzenia czy dany proces jest aktualnie poddawany procesowi śledzenia lub debugowania? Otóż każdy uruchamiany proces może zajrzeć do ścieżki /proc/self/status i sprawdzić, czy klucz TracerPid ma inną wartość niż 0:

agresor@darkstar:~$ cd /proc/self; cat status | egrep -B7 ^TracerPid
Name:	bash
Umask:	0022
State:	S (sleeping)
Tgid:	2998765
Ngid:	0
Pid:	2998765
PPid:	2998764
TracerPid:	0

ponieważ wiersz “TracerPid” z wartością “0” oznacza, że żaden proces nie “śledzi” tego procesu. Za pomocą języka Python możemy napisać prosty skrypt o nazwie show_debbuger.py, który sprawdzi czy aktualnie w systemie jest uruchomiony jakiś proces, który jest śledzony i poda nam jego dane:

#!/usr/bin/env python3
# Debugger detector v0.1

import os
import re

def show_debugger(proc_path: str):
    pid_list, pid_found = [], []
    for pid in os.listdir(proc_path):
        if os.path.isdir(os.path.join(proc_path, pid)) and pid.isnumeric():
            pid_list.append(pid)
    for pid_number in pid_list:
        full_path = os.path.join(proc_path, pid_number, 'status')
        if os.path.isfile(full_path):
            with open(full_path, 'r') as proc_file:
                status_file = proc_file.read()
                tracer_pid = re.search(r'(?P<name>TracerPid.*)\s+(?P<pid>\d+)',
                                       status_file).group('pid')
            if tracer_pid != '0':
                process_name = re.search(r'Name:\s+(?P<name>\w+)',
                                         status_file).group('name')
                tracer_path = os.path.join(proc_path, tracer_pid, 'status')
                with open(tracer_path, 'r') as tracer_file:
                    status_file = tracer_file.read()
                    tracer_name = re.search(r'Name:\s+(?P<name>\w+)',
                                            status_file).group('name')
                print(f'Process: {process_name} with PID: {pid_number} is traced with:'
                      f' {tracer_name} with PID: {tracer_pid}')
                pid_found.append(pid_number)
    if pid_found:
                return True
    else:
        print('No process tracing found!')
        return False


if __name__ == '__main__':
    show_debugger('/proc')

W pierwszej konsoli możemy sprawdzić czysty system:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
No process tracing found!

W drugiej konsoli uruchamiamy strace na dowolnym procesie i uruchamiamy skrypt ponownie:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
Process: sshd with PID: 2055265 is traced with: strace with PID: 2061163

Dokładamy jeszcze gdb ponownie sprawdzając system:

root@darkstar:~#./show_debbuger.py
Process: multipathd with PID: 352 is traced with: gdb with PID: 2061871
Process: sshd with PID: 2055265 is traced with: strace with PID: 2061163

Zawsze też możemy wyłączyć możliwość śledzenia w systemie.

Więcej informacji: Detecting the Presence of a Debugger in Linux, How do you detect that you’re being ptraced?

T

o, że używamy SSH do połączeń z serwerami nie oznacza, że możemy czuć się bezpiecznie. Szczególnie musimy uważać na te maszyny, którymi zarządzają niezaufane osoby. Dlaczego? Ponieważ odczyt niezaszyfrowanych danych w systemie można wykonać na różnych poziomach dostępu. Za przykład weźmy wywołanie ptrace, które jest używane do monitoringu i kontroli innych procesów. Głównie jest używane do debugowania, a chyba najpopularniejszym programem wykorzystującym jego możliwości jest strace.
[ czytaj całość… ]