C

o kraj to obyczaj, a co zdanie to inna pisownia. W sieci, w prasie, na grupach dyskusyjnych wiele można przeczytać na temat systemu Linux. System ten z każdą chwilą staje się coraz bardziej popularny, a publikacji na jego temat przybywa coraz więcej. Mimo, że większość z tych artykułów jest pisana przez ludzi wykształconych, możemy zauważyć różne sposoby odmiany oraz pisowni samego słowa Linux. Skąd te różnice? Czy to wina tylu dystrybucji, a może zwykła nieuwaga? W dalszej części artykułu postaram się przybliżyć temat.

Sprawa jest dość prosta. Zaczniemy najpierw od wyrazów zaczerpniętych z języka angielskiego oraz skrótów. Jeżeli dany wyraz kończy się spółgłoską to odmieniamy go dodając polską końcówkę np:ten firewall – tego firewalla ten RAM – tego RAMu. W dopełniaczu skrótu kończącego się na spółgłoskę zawsze używamy końcówki -u: DOS-u, BIOS-u, RAM-u.

Jeśli wyraz kończy się samogłoską, to dodajemy apostrof i piszemy końcówkę polską według rodzaju jaki dany wyraz przyjmuje w języku polskim np: ten bridge – tego bridge’a. Zasadą jest, że w wyrazach obcojęzycznych odmienianych przez przypadki apostrof stosuje się tylko wtedy gdy wyraz odmieniany (temat) kończy się samogłoską i końcówka wymuszona przez przypadek jest samogłoską (oraz jeśli ta samogłoska nie pełni roli spółgłoski jak jest na przykład w imieniu Barney, gdzie ostatnia litera, mimo, że jest samogłoską, wymawiana jest jak spółgłoska). Dlatego poprawne jest Bourne’a, ale niepoprawne jest Linux’a.

Podstawowym błędem spotykanym w sieci jest pozostawienie x w słowie podczas jego odmiany np: w bierniku (kogo? co?) liczby pojedynczej słowo to powinno być zapisane: Linuksa, a nie Linuxa. Odmiana słowa Linux na: Linuxa, Linux-a, Linux’a, Linuxem, Linuxie jest według większości językoznawców niepoprawna.

Często widzianym błędem jest również dodawanie apostrofu pomiędzy x a literą a. Jeśli wyraz kończy się na tak zwane nieme e, to lepiej jest unikać jego odmiany np: edytor joe – w edytorze joe, edytora joe. A nie edytorze joe’u czy edytora joe’a.

Poniżej przytoczę jeszcze fragment listu jaki otrzymał Arkadiusz Bednarczyk w tej sprawie z Telefonicznej i Internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Warszawskiego:

(…) litera x, niewystępująca w naszym alfabecie, może pojawiać się w nazwach własnych (takich jak nazwy przedsiębiorstw, firm, marek itp.) jedynie w mianowniku. Tylko mianownikowa postać odwzorowuje bowiem postać zastrzeżonego znaku towarowego. We wszystkich przypadkach zależnych stosujemy zapis wyłącznie polskimi literami, czyli: Unix, Uniksa, o Uniksie, Linux, Linuksa, o Linuksie, Hortex, Horteksu, o Horteksie, Pewex, Peweksu, o Peweksie itd. Nieco inaczej wygląda sprawa zapisu form odmiany skrótowców (pisanych wersalikami) zakończonych w mianowniku na x, typu UNIX. Kwestia ta jednak jest jeszcze nieuregulowana i omawiana w Radzie Języka Polskiego.(…)

Muszę jeszcze poruszyć jedną ważną sprawę. Mianowicie konieczność pisania słowa Linux z wielkiej litery, ponieważ jest to nazwa własna tak samo jak Wisła, Odra czy Warszawa.

Więcej informacji: http://thecamels.org/